داریو فو در 24 مارس 1926 در ایتالیا دیده به جهان گشود. پدرش کارمند راه اهن بود و به همین خاطر بیشتر دوران کودکی اش در سفر از شهری به شهر دیگری گذشت. در سال 1940 هنگامی که بسیار جوان بود به شهر میلان رفت و در اکادمی هنرهای زیبای بررا ( brera) ، مشغول به تحصیل شد.مدتی در دانشکده معماری پلی تکنیک میلان ثبت نام کرد اما دانشگاه را نیمه تمام گذاشت.
در سال 1954 با فرانکا رامه ( بازیگر اصلی آثارش ) ، ازدواج کرد و 5 سال بعد کمپانی ( فو- رامه ) را تاسیس نمود.
در سال 1969 یکی از مطرح ترین آثارش ( اسرار کمدی ) را که کنکاشی است در شناخت ریشه های فرهنگ عامه به روی صحنه برد که با استقبال شدید تماشاگر نیز مواجه گردید.
شناخته شده ترین کار این نمایشنامه نویس ، نغمه پرداز و ترانه سرا و نویسنده ایتالیایی ( مرگ تصادفی یک آنارشیست ) است که اولین بار در سال 1970 اجرا شد و بعدها در 40 کشور به روی صحنه رفت. فو برای این فعالیت و نمایشنامه یاد شده ( متن نمایشنامه را یکبار بخوانید لطفا ) ، بارها تهدید به مرگ شد و چندین بار مورد حمله های فیزیکی قرار گرفت. او در سال 1997 جایزه نوبل را برد که بر روی همین جایزه هم خیلی ها اعتراض داشتند. متن دزد ها همه دزد نیستند نیز یکی از آثار زیبای داریو فو است. فو در 13 اکتبر 2016 در سن 90 سالگی چشم از جهان فرو بست.
چرا نمایشنامه خوانی ؟؟
نمایشنامه خوانی اصولا در خیلی کشورها رواج دارد و حتی در برخی شهرهای بزرگ بصورت یک عادت درآمده که در لابلای اجراهای متعدد ، نمایشنامه خوانی نیز گنجانیده می شود .
متن نمایشنامه دزدها همه دزد نیستند ، متنی جالب و زیبا و به نوعی دهن کجی به برخی شخصیت های نوعا ارزش دار جامعه خودش دارد که در اوج شخصیت ظاهری آن ها از نظر مردم ، لیکن در عمل جور دیگری رفتار می کنند و برای سرپوش گذاشتن این رفتارها همه آنها را به سو تفاهم نسبت می دهند و اگر مجبور باشند فرد بی گناهی را گناه کار جلوه می دهند تا خود از گناهشان تبرئه شوند ، چیزی که تخصص اصلی داریو فو است و به خاطر همین رک بودن و طرز تفکرش گاها دچار مشکلات فراوانی هم می شد که یاد آوری گردید.
متنی خوب و ارزش دار و قابل تامل که نشان می دهد داریو فو آن را با وسواس تمام نوشته است.
دزدی برای سرقت اشیاء قیمتی به خانه شخص متمولی می رود اما با ورود صاحبخانه و زن دیگری غیر از همسرش ، و پناه بردن دزد به درون ساعت دیواری و سپس ماجراهایی که در خانه می گذرد لحظات طنز آمیزی را همراه با معانی مهم روانشناسی اجتماعی به تماشاگر می نمایاند و او را به فکر فرو می برد که چقدر جامعه گاها در برخورد با اسامی و القاب و عناوین ممکن است اشتباه قضاوت کند.
متن نمایشنامه دزدها همه دزد نیستند توسط گروه نمایش دانشگاه آزاد اسلامی اوز و به کارگردانی عبدالوهاب کریمی در تاریخ 6 الی 9 شهریور 97 در سالن آمفی تئاتر کتابخانه اندیشه اوز نمایشنامه خوانی شد و با توجه به استقبال تماشاگر یک شب نیز تمدید گردید ، اما سوال بزرگی که در ذهن می آید این که چرا این متن برای نمایشنامه خوانی واقعا ؟؟؟؟
متن دزدها همه دزد نیستند یک متن عالی پر از خلاقیت های تئاتری در اجرای صحنه ای است. در این متن می توان در اجرای صحنه ای بارها تماشاگر را میخکوب و غافلگیر نمود و صحنه های نابی برای لذت تماشاگر ساخت.
عبدالوهاب کریمی کارگردان این نمایشنامه خوانی با توجیه وقت کم ، کمبود بازیگر ، در دسترس نبودن بازیگر و .....متنی را از اجرای صحنه ای به نمایشنامه خوانی سوق داد که در اجرای چند شب آن خالی از انتقال معنی و مفهوم اصل این نمایش برای تماشاگر داشت. نمایشنامه خوانی دزد ها همه دزد نیستند تماشاگر را سرگرم می کرد ، برای تماشاگر یکساعت خوب و عامه پسند مهیا می نمود اما آیا هدف ما در تئاتر فقط سرگرم کردن تماشاگر است و لاغیر ؟ آیا تماشاگر نباید مفهوم واقعی یک متن را نیز از اجرای ما درک کند و آیا واقعا این نمایشنامه خوانی این هدف را بعهده داشت ؟
نمایشنامه خوانی با شروع نابهنجار و خارج از ریتم راوی آغاز می گشت ، موردی که بنظرم اگر در این نمایشنامه خوانی حذف هم می شد نه تنها اتفاق خاصی نمی افتاد چه بسا به بهتر بودن آن هم کمک می کرد. کم کم که به جریان نمایشنامه خوانی وارد می شدیم بازی ها بهتر و روان تر می شد. بار سنگین بازی در نمایشنامه خوانی را کریمی بعهده علی بازگیر بازیگر با تجربه تئاتر اوز سپرده بود که تنها چند روز قبل از اجرا به گروه اضافه شده بود و بقیه بازیگران تلاش می کردند که به او برسند. گرچه بازی خوب و روان عبدالوهاب کریمی در نقش خوانی شخصیت دزد این نمایش را هم نمی توان از نظرها دور داشت.
در این نمایشنامه خوانی رگه هایی از خلاقیت را می شد دید که متاسفانه در محدوده همان نمایشنامه خوانی توسط کارگردان اثر خفه شده بود و نای نمایاندن نداشت. در بسیاری موارد قانون نمایشنامه خوانی زیر پا گذاشته شد و ما چیزی مابین نمایشنامه خوانی و اجرای تمرینی صحنه را میدیدیم که در یک قاب مثلثی شکل تشکیل شده بود.
نقد و بررسی نمایشنامه خوانی بواسطه خیلی از کمبود هایی که در اجرای صحنه ای نمی بینیم را نمی توان مفصل بیان نمود اما در پایان این نقد کوچک باز هم تاکید می کنم :
متن هایی برای نمایشنامه خوانی انتخاب شوند که از نظر عدم امکانات و مشکلات پیش روی در یک شهر کوچک همانند اوز ، نتوان آن را صحنه ای به اجرا برد. با تمام احترامی که برای عوامل گروه دارم اما ایم متن فقط یک متن صحنه ای است و بس که حتی گروه مهرگان دبی نیز آن را بازنویسی کرده و اجرا نموده اند.
برای عبدالوهاب کریمی نازنین کارگردان این نمایشنامه خوانی و عواملش در کارهای پیش رو آرزوی موفقیت دارم.
با احترام -- شهرام حسین نیا
